Telewerk zal niet het einde van het kantoorgebouw betekenen. Flexibele ruimten, telewerk en 'derde plaatsen': in sommige gebouwen was er al sprake van hybridisatie en dit zal gemeengoed worden voor de werkplek. Het kantoorgebouw stimuleert creativiteit, interactie, gemeenschapszin, innovatie en natuurlijk de bedrijfscultuur. Hoofdkantoren blijven het 'moederschip' van elke onderneming.
"Het is misschien achterhaald om 7.000 mensen in een gebouw te stoppen." Dit zinnetje dat de CEO van Barclays Bank onlangs uitsprak, vat de impact van COVID-19 op het bedrijfsvastgoed perfect samen. Deze ongeziene pandemie, met grote gevolgen voor de organisatie van de werkruimten in de ondernemingen, betekent echter niet dat de kantoorgebouwen ten dode zijn opgeschreven: deze crisis transformeert ze en versnelt de veranderingen die al enkele jaren aan de gang zijn.
Bovendien zijn Europese werknemers volgens de studie van YouGov/Otka zelfs in een flexibele toekomst niet bereid het kantoor helemaal op te geven en blijven ze aan hun werkplek gehecht: meer dan de helft van de respondenten (57%) verklaart dat zij face-to-facegesprekken met hun collega's missen. Want een grote meerderheid van de werknemers voelt zich opgenomen in een gemeenschap dankzij hun aanwezigheid op kantoor.
"Fysiek contact maakt deel uit van het mechanisme dat we gebruiken om relaties, vriendschappen en familiebanden tot stand te brengen", zegt Robin Dunbar, emeritus hoogleraar evolutionaire psychologie aan de Universiteit van Oxford. Het ziet er dus naar uit dat in deze posttraumatische periode het kantoor voor de werknemers meer dan ooit essentieel is om sociale banden te smeden en het gevoel te hebben erbij te horen. Natuurlijk is het kantoor aan het veranderen – dankzij de hybridisatie van de werkplekken (thuis, coworking, bedrijf) of zijn eigen hybridisatie met ruimten die zijn ingericht volgens gebruik – maar het blijft een essentieel verzamelpunt voor klanten, partners, dienstverleners en werknemers die hier graag komen voor teamvergaderingen, uitwisselingen tussen collega's en creativiteit.
Het kantoor als samenwerkingshub, als flagship van de onderneming, als volwaardig managementinstrument en als strategische hefboom voor de organisaties heeft dus nog een mooie toekomst voor de boeg.
